پولیپ بینی نوعی توده ی نرم غیر سرطانی است که در بینی رشد می کند و در مسیر غشای بینی ، با ایجاد حجمی در مجرای بینی باعث بروز اختلال در فرآیند تنفسی می گردد. این عارضه در میان بسیاری از متقاضیان جراحی بینی مشترک است. در صورت مراجعه به مطب دکتر بهزاد شهرجردی ، بهترین جراح بینی تهران ، و انجام جراحی تحت نظر ایشان برای همیشه از مشکلات و ناهنجاری های بینی خود رهایی می یابید.
چرا پولیپ بینی ایجاد می شود و علائم آن چیست ؟
تقریباً 1 الی 4 درصد افراد دچار پولـیپ دماغ شده که بیشتر آن ها مردان و افراد میان سال می باشند. آلرژی ، آسم ، آبریزش بینی های طولانی مدت و حساسیتی و عفونت های موضعی ، از عوامل بروز این عارضه هستند. افرادی که صداهای گرفته ای دارند ، آبریزش بینی متداوم دارند ، در ناحیه سر ، صورت و فک بالا خیلی دچار درد می شوند ، روی صورت به خصوص پیشانی همیشه احساس فشار دارند ، خرناس می کشند و در حس بویایی دچار مشکل شده اند ، ممکن است به عارضه ی پولیپ بینی ، مبتلا باشند.
چگونه بفهمیم پولیپ بینی داریم؟
به طور کلی تشخیص و فهمیدن اینکه شما پولیپ بینی دارید یا نه بسیار ساده است می توانید برای این کار نشانه های زیر را با علائم خود مقایسه کنید:
- ارگ ابریزش بینی مکرر دارید
- اگر احساس بویایی شما مانند سابق نیست
- اگر در خواب خروپف می کنید یا بینی شما صدای ناهنجاری می دهد
- مسدود بودن بینی شما به صورت مداوم
- درد در قسمت بالایی فک و دندان ها
- حسفشار بر روی پیشانی
- عدم تنفس راحت
چه بیماری هایی خطرابتلا به پولیپ را افزایش می دهد؟
به طور کلی برخی بیماری های التهابی و عفونی می توانند باعث ایجاد پولیپ بینی شوندکه عبارت اند از:
- بیماری آسم که باعث تنگ شدن مجرای تنفسی می شود
- آلرژی و حساسیت ها به داروی آسپرین
- حساسیتها فصلی
- دارا بودن سوابق خانوادگی
- اختلال ژنتیکی فیبروز کیستیک
- کمبود ویتامین دی بدن
بهترین زمان برای عمل پولیپ بینی
بهترین زمان برای عمل پولیپ بینی زمانی است که علائم و مشکلات ناشی از پولیپ بینی شدید باشد و با درمانهای دارویی مانند اسپریهای استروئیدی و آنتیهیستامینها بهبود نیابد، پولیپها به قدری بزرگ باشند که مجاری تنفسی را مسدود کرده و تنفس را دشوار کنند، پولیپها باعث عفونتهای مکرر سینوسی شوند، پولیپها در آزمایشات تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی، به طور غیرطبیعی بزرگ یا مشکوک به نظر برسند.
در برخی موارد، ممکن است عمل پولیپ بینی به عنوان یک عمل جراحی اورژانسی انجام شود، مانند:
خونریزی شدید بینی
انسداد کامل مجاری تنفسی
به طور کلی، بهترین زمان برای عمل پولیپ بینی زمانی است که علائم و مشکلات ناشی از آن به حدی باشد که کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
عوامل دیگری نیز هستند که باید در نظر گرفته شوند :
سلامت عمومی بیمار : بیمار باید از سلامت عمومی خوبی برخوردار باشد تا بتواند عمل جراحی را تحمل کند.
فصل : بهتر است عمل پولیپ بینی در فصلهای خنکتر سال انجام شود تا احتمال عفونت بعد از عمل کمتر باشد.
برنامهریزی بیمار : بیمار باید قبل از عمل، برنامهریزی لازم را برای دوران نقاهت خود انجام دهد.
در نهایت، بهترین زمان برای عمل پولیپ بینی توسط جراح و با توجه به شرایط بیمار تعیین میشود.
آما بهترین سن برای عمل پولیپ بینی چه زمانی است ؟
عمل پولیپ بینی در کودکان زیر 10 سال به ندرت انجام میشود.
در سنین 10 تا 18 سال، عمل پولیپ بینی فقط در صورتی انجام میشود که علائم و مشکلات ناشی از آن شدید باشد.
در افراد بالای 18 سال، عمل پولیپ بینی با توجه به شرایط بیمار و نظر جراح انجام میشود.
در نهایت، بهترین سن برای عمل پولیپ بینی توسط جراح و با توجه به شرایط بیمار تعیین میشود.
نشانه پولیپ در کودکان
همانطور که گفته شد بروز پولیپ در کودکان و سالمندان بسیار شایع می باشد و می تواند باعث بروز مشکلات کوچک و بزرگ بسیار زیادی شود. اما ممکن است این سوال برایتان به وجود آید که ایا تمامی کودکان به این عارضه دچار می شوند ؟ در پاسخ باید بگویم خیر ، عمدتا پولیپ دماغ در کودکانی که از مشکلاتی مانند آلرژی یا فیبروز کیستیک رنج می برند بسیار شایع تر می باشد. هر چند که پولیپ بینی به عنوان یک عارضه بدخیم شناخته نمی شود اما می تواند زندگی بسیاری از کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. والدین کودکانی که به این مشکل دچار هستند بهتر است در اولین فرصت با پزشک خود مشورت کنند و برای پذیرش گزینه های غیر دارو درمانی از قبیل انجام عمل جراحی پولیپ همراه با زیبایی نیز آمادگی داشته باشید. عواملی که موجب تشدید این ارضه در کودکان می باشد شامل موارد زیر می باشد.
- تب و بی قراری
- اختلالات شدید تنفسی
- وجود ترشحات غلیط و ضخیم به رنگ سبز یا زرد در بینی
شرایط مراقبت و جلوگیری از تشدید این عارضه در کودکان نیز همانند بزرگسالان بوده و شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به مبحث گفته شده در این مقاله مراجعه کنید. والدینی که فرزندانشان به پولیپ بینی دچار شده اند نباید به هیچ وجه در این رابطه استرس یا نگرانی داشته باشند چرا که این عارضه با رعایت نکات مراقبتی و استفاده از برخی دارو ها به طور کامل درمان می شود و احتمال اینکه مجددا بعد از گذشت سالیان سال به وجود آید بسیار کم می باشد. شما عزیزان می توانید برای درمان این مشکل و بهره مند شدن از بهترین نتایج به دکتر بهزاد شهرجردی بهترین جراح بینی و متخصص گوش و حلق و بینی در تهران مراجعه کنید و از خدمات با کیفیت ایشان بهره مند گردید.
چه زمانی برای درمان پولیپ بینی ، مراجعه به پزشک متخصص ضرورت می یابد ؟
چنانچه علائم آن تداوم یافته و بیش از ۱۰ روز به طول بیانجامد می بایست حتما به پزشک ، مراجعه کرد. لازم به ذکر است که علائم پولیپ ها مشابه بیماری سینوزیت مزمن و بسیاری دیگر از بیماری ها همچون ، سرماخوردگی می باشد. اما به طور کلی با مشاهده علائم ذیل ، باید حتما به پزشک مراجعه نمود :
- اختلال حادّ در عملکرد تنفسی
- بدتر شدن بیماری به طور ناگهانی
- بروز التهاب شدید در نواحی اطراف چشم ها
- اشکال در بینایی اعم از اختلال در حرکات چشم ، کاهش بینایی و دو بینی
- تشدید سردرد ، همراه با افزایش درجه حرارت بدن یا عدم توانایی در نگاه داشتن سر رو به جلو
دلایل ایجاد پولیپ بینی
طبق گفته های بهترین جراح بینی تهران ، تاکنون هیچ گونه دلیل قطعی منوط بر دلیل ایجاد پولیپ ارائه نشده است ؛ یعنی هنوز دلیل این که چرا برخی افراد توسعه دهنده التهابات مزمن هستند ، یا این که چرا در برخی افراد وجود التهابات مداوم ، منجر به ایجاد پولیپ می شود و در سایر افراد این اتفاق رخ نمی دهد ، مشخص نشده است. مطابق شواهد موجود می توان اذعان نمود که واکنش سیستم ایمنی و همچنین نشانگرهای شیمیایی افرادی که مستعد تولید پولیپ هستند ، در قیاس با افرادی که پولیپ تولید نمی کنند کاملا متفاوت است.
تفاوت شاخک بینی و پولیپ
تفاوت اصلی بین شاخک بینی و پولیپ بینی در ساختار و علائم آنها است. پولیپ بینی یک توده نرم و بیضی شکل است که در داخل بینی رشد میکند و معمولاً به دلیل التهاب مزمن در بینی و سینوسها ایجاد میشود. این موجودات میتوانند باعث مشکلات تنفسی، گرفتگی بینی، اختلال در بویایی، سرفه و عطسه شوند. به عنوان مقابله با پولیپ بینی، شاخک بینی یک ساختار استخوانی است که دو طرف بینی را تشکیل میدهد و در تنفس و بویایی نقش دارد. در بسیاری از موارد، شاخک بینی بدون مشکل وجود دارد، اما گاهی اوقات ممکن است بزرگ شود و مشکلات تنفسی ایجاد کند.
درمان شاخک بینی و پولیپ بینی نیز از هم جداست. برای شاخک بینی، روشهای مختلفی مانند کوچک کردن شاخکها یا برداشتن آنها وجود دارد که معمولاً با بیحسی موضعی صورت میگیرد و بیمار پس از جراحی میتواند به خانه برود. اما برای پولیپ بینی، معمولاً نیاز به جراحی جداگانه است که به کامل برداشتن پولیپها منجر میشود و بیمار پس از جراحی باید یک شب در بیمارستان بماند.
انتخاب بهترین روش درمانی برای هر فرد به عواملی مانند اندازه و موقعیت شاخک یا پولیپ، شدت علائم، وضعیت سلامتی عمومی و نظر پزشک بستگی دارد. در نهایت، مشورت با پزشک متخصص بهترین راه برای درمان این مشکلات است. انتخاب روش درمانی مناسب برای شاخک بینی یا پولیپ بینی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- اندازه و محل قرارگیری شاخک ها یا پولیپ ها
- شدت علائم
- سلامت عمومی بیمار
پزشک با توجه به این عوامل، بهترین روش درمانی را برای بیمار توصیه می کند.
شاخک ها و پولیپ ها هر دو می توانند مشکلاتی را برای تنفس بیمار به وجود آورند از همین رو توصیه می شود به محض مشاهده علائم نام برده شده در طول مقاله به یک پزشک مجرب و متبحر مراجعه کرده و تحت درمان قرار بگیرد.
چه عواملی احتمال بروز پولیپ را افزایش می دهند؟
عواملی همچون عفونت یا آلرژی که سبب تحریک طولانی مدت بینی یا ورم مسیر عبور هوا می شوند ، شکل گیری پولیپ را محتمل می سازند. بروز پولیپ با مشکلاتی همچون تنگی نفس ، حساسیت به آسپیرین ، عفونت قارچی سینوس و تشکیل کسیت فیبروز همراه است.
پولیپ بینی در چه سنی رخ می دهد ؟
دکتر شهرجردی بهترین و متبحر ترین جراح و متخصص گوش و حلق و بینی در تهران در این رابطه می گویند پولیپ می تواند در هر رده سنی به وقوع بپیوندد ، اما شیوع آن در افراد میانسال بیشتر است و غالبا خانم ها بیشتر از آقایان در معرض ابتلا به آن قرار دارند. لازم به ذکر است که پولیپ می تواند در هر نقطه ای از مسیرهای بینی و سینوس ها تشکیل گردد ؛ اما غالبا در مناطقی که سینوس ها در موقعیتی نزدیک به دماغ ، استخوان گونه و چشم ها واقع شده اند شاهد ایجاد آن هستیم.
پیشگیری
رعایت یک سری نکات به شما کمک می کند که از وقوع پولیپ بینی یا بروز مجدداً آن جلوگیری کنید.
- کنترل حساسیت و تنگی نفس : در این راستا دستورالعمل ارائه شده توسط پزشک را دنبال کرده و در صورت مؤثر واقع نشدن مراقبت های انجام شده ، از او بخواهید روند درمانی دیگری برایتان در نظر بگیرد.
- اجتناب از تحریک بینی : تا حد امکان از استشمام ذرات معلق هوا همانند مواد حساسیت زا ، دود دخانیات ، گاز شیمیایی و غبار که سبب ورم یا التهاب بینی و سینوس می شوند ، امتناع کنید.
- رعایت بهداشت : دستهایتان را مرتب بشویید. این امر احتمال انتقال عوامل باکتریایی به دستگاه تنفسی را که موجب التهاب سینوس ها و مسیرعبور هوا در بینی می شوند ، کاهش می دهد.
پولیپ معمولاً در هر دو سوراخ بینی نمود پیدا می کند. در صورت پیدایش توده تنها در یکی از حفره های دماغ ، احتمال آن که نشان دهنده عارضه دیگری به غیر از پولیپ باشد ، بیشتر است.
درمان پولیپ بینی
در حالت کلی ، مقصود از درمان پولیپ کاهش اندازه پولیپ یا برطرف نمودن کامل آن می باشد. قدم اول برای درمان و کوچک کردن پولـیپ یا توده های داخل بینی ، همچنین به منظور کاهش میزان التهاب ، دارو درمانی و تجویز دارو های ضد التهاب تجویز می گردد ؛ به نحوی که با دارو درمانی می توان پولیپ های با سایز بزرگ را کوچک تر کرد و حتی در مواردی آن ها را از بین برد. در صورتی که درمان با دارو ، مثمر ثمر نباشد ؛ درمان این عارضه تنها با جراحی امکان پذیر خواهد بود.
پولیپکتومی داخلی
این روش درمان پولیپ یک روش رایج و و به صورت سرپایی است که در انواع مطب ها وکلینیک ها قابل انجام می باشد. نحوه انجام این عمل به گونه ای است که پولیپ با استفاده از ابزار های خاص برداشته شده و نیاز به بیهوشی ندارد. (درد و خونریزی این روش بسیار محدود است)
پولیپکتومی جراحی
این روش برای برداشن پولیپ های بسیار عمیق که در ناحیه سینوس ها قرار گرفته استفاده می شود. به گونه ای که نحوه جراحی این عمل به گونه ای است که تحت عمل بیهوشی و در اتاق عمل انجام و با ایجاد برش و برداشت توده انجام میشود. البته که انتخاب روش مناسب درمان تنها توسط پزشک متخصص امکان پذیر بوده و نمی توانبه طوردقیق تعیین کرد کدام روش مناسب کیست.
جراحی پولیپ بینی
چنانچه با استفاده از دارو درمانی نتوان اندازه پولیپ دماغ را کاهش داده یا از بین برد ، امکان دارد به منظور از بین بردن پولیپ ها و اختلالاتی که سبب التهاب سینوس ها و در نتیجه پیدایش عارضه مذکور می شوند ؛ نیاز به انجام جراحی آندوسکوپیک ضرورت یابد.
لازم به ذکر است که احتمال دارد جراحی پولیپ ها نتایج دائمی نداشته باشد ، چرا که غالبا پولیپ ها بازگشت پذیر می باشند. البته معمولا بعد از جراحی کردن توده های داخل بینی به منظور پیشگیری از بازگشت پولیپ ، اسپری های کورتیکو استروئید برای بیمار تجویز می گردد.
عوارض پولیپ بینی
مشخصاً پولیپ های دماغ عوارضی نیز در پی دارد ؛ چرا که به سبب آن مسیر عبور هوا در بینی مسدود شده و بینی ملتهب می گردد. از جمله عارضه های احتمالی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- وقفه تنفسی در خواب : بدین صورت است که در طول خواب نفس شما متوقف شده و پس از چند ثانیه مجدداً به عمل خود ادامه می دهد. این چرخه هنگام خواب ممکن است چندین بار تکرار شود ؛ به همین دلیل آپنه خواب می تواند از جمله عوارض خطرناک پولیپ بینی محسوب شود.
- تشدید آسم : سینوزیت مزمن می تواند سبب وخیم تر شدن آسم و نفس تنگی فرد شود.
- عفونت سینوس : پولیپ دماغ ، شما را به میزان بیشتری در معرض خطر عفونت های مربوط به سینوس قرار می دهد.